دعوای تخلیه ید به چه معناست؟
انواع اموال به دو دسته کلی منقول و غیر منقول تقسیم میشوند. اگر بخواهیم ساده بگوییم، به اموالی که قابلیت جابهجایی از مکانی به مکان دیگر را دارند (بدون تخریب) منقول و به اموال غیر قابل جابهجا شدن، غیرمنقول میگویند. با توجه به این تعریف، برای مثال ملک و زمین اموال غیرمنقول و خودرو یک مال منقول است. حال با در نظر گرفتن این تعریف اولیه، میخواهیم به توضیح دعوایی در خصوص اموال غیرمنقول بپردازیم.
با توجه به تعریف بالا ابتدا لازم به ذکر است که دعوای تخلیه ید هم برای اموال منقول و هم غیرمنقول کاربرد دارد اما ما اینجا تنها به مصداق ملک تحت اجاره میپردازیم.
دعوای تخلیه ید در خصوص املاک هنگامی مطرح میشود که در مورد ملکی، قرارداد اجاره میان مالک و مستأجر بسته شده باشد اما مستأجر بدون رضایت مالک، اجارهنشینی خود را بیش از زمان ثبت شده در قرارداد ادامه دهد. به صورت کلی مالک و مستأجر در قرارداد تعیین میکنند که برای مثال یک سال ملک اجارهی مستأجر باشد. بعد از پایان این مدت گاهی مالک و مستأجر توافق میکنند تا مدت زمان بیشتری قرارداد ادامه پیدا کند و به این ترتیب اجاره تمدید میشود. اما اگر مالک بعد از پایان قرارداد مایل به پس گرفتن ملک خود باشد و مستأجر از تخلیه ملک اجتناب کند؛ دعوای تخلیه ید مطرح میشود.
دعوای تخلیه ید چگونه قابل پیگیری است؟
دعوای تخلیه ید از طریق شورای حل اختلاف قابل پیگیری است و نهایتا در صورت اثبات غیرقانونی بودن سکونت مستأجر در ملک، دستور تخلیه صادر میشود. همچنین مالک میتواند از مستأجر به ازای مدت زمانی که به صورت غیرقانونی در ملک وی سکونت داشته است، مبلغی را دریافت کند که به این مبلغ اجرتالمثل میگویند. میزان اجرتالمثل از طریق کارشناسان تعیین میشود و مستأجر ملزم به پرداخت آن است.
شرایط ابطال دستور تخلیه
هنگامی که دستور تخلیه صادر میشود، در برخی موارد و شرایط مستأجر میتواند دستور تخلیه را باطل کند.
- اگر مستاجر ثابت کند که اجارهنامه تمدید شده بوده است. در این صورت سکونت وی در ملک مورد دعوا قانونی خواهد بود و مالک حق شکایت ندارد.
- در صورتی که ثابت شود قرارداد اجاره بین مالک و مستأجر جعلی بوده است. در این صورت باید از دعاوی دیگری برای بازپسگیری تصرف ملک استفاده کرد.
- اگر ثابت شود که متصرف ملک اصلا مستأجر نیست. در این صورت از طریق دعوای تخلیه نمیتوان کاری از پیش برد.
- در صورتی که اثبات شود فرد خواهان دعوا مالک اصلی ملک نیست و در نتیجه دستور تخلیه برای او سودی ندارد. در این صورت نیز امکان بررسی دستور تخلیه وجود نخواهد داشت.
در مورد مسائل حقوقی مربوط به مالک و مستأجر موارد متفاوت و مهمی وجود دارند که دانستن آنها میتواند آگاهی خوبی پیش از ورود به معامله به طرفین ببخشد.
ما را دنبال کنید تا بدون آگاهی پای میز معامله نروید.